Τρίτη 27 Σεπτεμβρίου 2011

Συνεργατική μάθηση και πρακτικές πρόληψης

  
Ευαγγελία ΚαπετάνουΣτέλλα Μπαδικιάν
Συνεργατική μάθηση και πρακτικές πρόληψης


1. Έναρξη προγράμματος:
Στην αρχή της χρονιάς, μετά από συζήτηση με τον διευθυντή του σχολείου, ο οποίος καλείται σε ενεργή συνεργασία , οργανώνεται συνάντηση εκπαιδευτικών , γονέων , μαθητών, τοπικών φορέων και της επιστημονικής ομάδας του προγράμματος με στόχο την ενημέρωση που αφορά  στην έναρξη του προγράμματος, τις αρχές και τον τρόπο λειτουργίας του.

2. Συναντήσεις εκπαιδευτικών: 
Από την έναρξη του προγράμματος , οι εκπαιδευτικοί συζητούν για την διαμόρφωσή του και τις ανάγκες της τάξης και του σχολείου. Επίσης κρατούν ημερολόγιο, καταγραφούν τις απόψεις τους για την εφαρμογή του προγράμματος και τις συζητούν στις συναντήσεις τους , κάνοντας αντίστοιχες προτάσεις.

3. Ενημέρωση των μαθητών
Οι μαθητές ενημερώνονται για το πρόγραμμα αφού προηγηθεί συζήτηση με τους διδάσκοντες για την σημασία της συνεργασίας.

4. Ενημέρωση γονέων
Οι γονείς καλούνται στο σχολείο για ενημέρωση από τους συμμετέχοντες καθηγητές τον διευθυντή καθώς και μέλη της επιστημονικής ομάδας.



5. Μετρήσεις.
Στους τρεις φορείς που συμμετέχουν στην εκπαιδευτική διαδικασία(Μαθητές –γονείς-εκπαιδευτικούς) δίνονται ερωτηματολόγια.

6. Γενική συνέλευση στην οποία συμμετέχουν γονείς – εκπαιδευτικοί-μαθητές και ο ψυχολόγος μία φορά το μήνα εκτός ωρών διδασκαλίας.
Στην πρώτη συνέλευση χαράσσεται ένα σχέδιο δράσης όπου διατυπώνονται τα προβλήματα του σχολείου, μπαίνουν στόχοι και προτείνονται δραστηριότητες . Στην διάρκεια της χρονιάς γίνεται αξιολόγηση. Το σχολείο ζητάει την συμμετοχή των γονιών στην σχολική ζωή, τους εντάσσει.

7. Έναρξη διδακτικής χρονιάς
Στα πρώτα μαθήματα οι μαθητές αποκτούν μια συνολική εικόνα για το αντικείμενο και την ύλη του μαθήματος που θα διδαχθούν καθώς και για τον τρόπο που θα δουλέψουν στην διάρκεια της σχολικής χρονιάς.

8. Ομαδοσυνεργατική  διδασκαλία : 
Στην αρχή κάθε μήνα η τάξη χωρίζεται σε ομάδες των τεσσάρων ή πέντε μαθητών με  τυχαίο τρόπο. Οι ομάδες είναι κοινές για όλα τα μαθήματα. Στην αρχή κάθε εβδομάδας κάθε ομάδα εκλέγει έναν συντονιστή ο οποίος κατανέμει τις επιμέρους εργασίες και φροντίζει να συμμετέχουν όλα τα μέλη της ομάδας του.Όλοι οι μαθητές γίνονται συντονιστές.
Ο δάσκαλος δίνει σε κάθε ομάδα ένα φύλλο εργασίας που περιέχει μία εισαγωγική δραστηριότητα ή μία εφαρμογή στο μάθημα της ημέρας. Η δραστηριότητα καλό είναι να είναι όσο γίνεται πιο κοντά στα ενδιαφέροντα των παιδιών και να τους δίνει ευκαιρίες για εξερεύνηση  και ανακάλυψη.
Οι μαθητές κάθε ομάδας συνεργάζονται για να το συμπληρώσουν   ,ανταλλάσουν απόψεις και βγάζουν συμπεράσματα.
Κάθε ομάδα ανακοινώνει το συμπέρασμά της και τα αποτελέσματα συζητούνται  σε όλη την τάξη. Στην συνέχεια διατυπώνεται από όλη την τάξη μία γενική μέθοδος αντιμετώπισης προβλημάτων.
Κάθε εκπαιδευτικός είναι «δημιουργός» της  διδασκαλίας του. Συντονίζει τις ομάδες έτσι ώστε οι μαθητές να εργάζονται σε μία τάξη που χαρακτηρίζεται από συντροφικότητα , συλλογικότητα, ισοτιμία και αλληλεγγύη.

9. Συμβούλιο της τάξης μία φορά την εβδομάδα.
Εκτός από την ώρα που ορίζεται από τον νόμο, οι τρεις ώρες τον μήνα μπορούν να παραχωρούνται από τους εθελοντές του προγράμματος κυλιόμενα, εκτός από αυτούς που έχουν μονόωρο μάθημα αν δεν θέλουν. Στα συμβούλια της τάξης διατυπώνονται οι κανόνες της συνεργασίας και  έχουν  ως στόχο να λειτουργήσουν ως πυρήνες έκφρασης  και διατύπωσης αναγκών των παιδιών , να καλλιεργηθούν  πνευματικές  ανησυχίες  και να αξιοποιηθούν τα καλλιτεχνικά τους χαρίσματα.

Στα συμβούλια αυτά μπορούν:
Να ανακοινώνονται οι επιτυχημένες εργασίες των παιδιών
Να ανακεφαλαιώνονται τα επιτεύγματα της εβδομάδας και προγραμματίζεται η δουλειά της επόμενης εβδομάδας
Να  γίνονται διάφορα αφιερώματα  πάνω σε θέματα που αφορούν την τέχνη π.χ. ποίηση , ή την επικαιρότητα π.χ. «σαν σήμερα»
Παρακολούθηση της επικαιρότητας από δελτία ειδήσεων, εφημερίδων κ.λ.π
Ετοιμασία γιορτών
παρουσίαση βιβλίων από βιβλιοθήκη ελεύθερων αναγνωσμάτων ή αφιέρωμα σε ένα συγγραφέα
 τα παιδιά μπορούν να βάζουν μουσική επιλεγμένη από μια λίστα ακουσμάτων και να κάνουν αφιερώματα

Όσοι εκπαιδευτικοί έχουν την ευκαιρία, καλό είναι να παρίστανται στα συμβούλια της τάξης.



10. Κουτί επικοινωνίας
Κάθε μαθητής, εκπαιδευτικός ή γονέας μπορεί να κάνει μία εισήγηση για θέματα που μπορούν να συζητηθούν στο συμβούλιο της τάξης ή σε γενική συνέλευση

11. Διακόσμηση της τάξης- καθαριότητα-βιβλιοθήκη ελεύθερων αναγνωσμάτων
Οι μαθητές φτιάχνουν το χώρο τους και είναι υπεύθυνοι γι’ αυτόν.  Εκτός από την βιβλιοθήκη του σχολείου υπάρχει και μία βιβλιοθήκη μέσα στην τάξη , η οποία λειτουργεί και ως δανειστική.. Οι μαθητές θα αποφασίσουν πόσα βιβλία θα πρέπει να έχει διαβάσει ο καθένας minimum στο τέλος της χρονιάς.

12. Προγράμματα-ομαδικές δραστηριότητες:
π.χ ο κήπος του σχολείου, διαθεματική εργασία, εφημερίδα, ραδιόφωνο,  βιωματικό θέατρο, art therapy…..

13. Συνεργασία με γονείς:
Μετά από καταγραφή των ενδιαφερόντων των παιδιών μπορεί να κληθεί κάθε γονιός να παρουσιάσει κάτι που έχει σχέση με την απασχόληση ή τα hobby του. Τα παιδιά μπορούν να τους παίρνουν συνέντευξη για τα άρθρα στις εφημερίδες ή τα αφιερώματα . Ακόμα μπορούν να γίνονται «βεγγέρες» με μουσικό πρόγραμμα ή σκετσάκια.

14. Πολιτιστικό διήμερο
Σε συνεργασία με τον Δήμο και τους γονείς ,το σχολείο διοργανώνει πολιτιστικό διήμερο. Πρόκειται για ένα Σαββατοκύριακο στο τέλος της χρονιάς  που το σχολείο προσκαλεί  και άλλα σχολεία να παρουσιάσουν από μία θεατρική παράσταση, συναυλία, χορευτικό κ.λ.π. Στην εκδήλωση μπορεί να ζητηθεί από τους γονείς να αναλάβουν τον μπουφέ προσφέροντας ο καθένας από ένα φαγητό ή ένα ποτό, ενώ ο Δήμος μπορεί να αναλάβει την εγκατάσταση εξέδρας, μικροφωνικής , φωτισμού, ίσως και την εκτύπωση προσκλήσεων και προγραμμάτων . Στον ίδιο χώρο μπορούν να λειτουργούν και εκθέσεις με τα έργα των παιδιών.

15. Στέκι πολιτιστικών ομάδων:
Στα παιδιά μπορεί να παραχωρηθεί από τον δήμο ένας χώρος συνάντησης, κυρίως για τις απογευματινές ώρες. Εκεί θα μπορούν να συναντώνται για να κάνουν πρόβες, αλλά και να παίζουν διάφορα επιτραπέζια παιχνίδια , ή να δουλεύουν ομαδικές εργασίες. Ο χώρος μπορεί να διακοσμηθεί από τα ίδια τα παιδιά. Επίσης μπορούν να έχουν την δυνατότητα να βάζουν μουσική.

16. Καλλιέργεια της γης –ενασχόληση με το περιβάλλον:
Μετά από συζήτηση και συνεργασία με το Δήμο τα παιδιά μπορούν να υιοθετήσουν ένα κήπο!!!!

Ευαγγελία Καπετάνου,  Στέλλα Μπαδικιάν